Bu protokol, ACL Rekonstrüksiyonunun post-operatif sürecinde rehberlik etmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu protokol, doku iyileşmesine dayalı bir zaman çerçevesine ve kritere dayalı bir yaklaşıma sahiptir. Belirli müdahaleler, bireyin ihtiyaçlarına dayalı olmalıdır. Bu yönergedeki beklenen sonuçlar için belirtilen zaman çerçeveleri, cerrahın tercihlerine, ek prosedürlere ve/veya komplikasyonlara bağlı olarak değişebilir. Eğer atletik trainer veya fizyoterapist, post-operatif bir hastanın iyileşme sürecinde yardıma ihtiyaç duyarsa, referans cerrahı ile iletişime geçmelidir.
Protokol içindeki müdahaleler, egzersizlerin tam listesi değildir. Terapötik müdahaleler, hastanın ilerlemesine göre dahil edilmeli ve atletik trainer veya fizyoterapist tarafından gerektiği şekilde modifiye edilmelidir.
Allograft ve Hamstring Autograft'ı için Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ağır yük taşıma ve erken rehabilitasyon müdahaleleri, allograft ve hamstring autograft için farklılık gösterebilir. Aşağıdaki özel talimatlara bakınız. Beklentiler, erken dönemde spora dönüş fazının gecikeceğini gösteriyor.
Birlikte Görülen Yaralanmalarla İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler
Eğer menisküs onarımı gibi birlikte görülen yaralanmalar varsa, hareket aralığı, yük taşıma ve rehabilitasyon ilerlemesi ile ilgili daha konservatif bir protokol izlenmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Post-Operatif Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ateş, yoğun baldır ağrısı, kesi bölgesinden aşırı sıvı sızması, kontrolsüz ağrı veya endişelenilen herhangi bir belirti gelişirse, doktorunuzu aramalısınız.
Faz I: Acil Post-Op (Ameliyat Sonrası 0-2 Hafta)
Rehabilitasyon Hedefleri:
Grefi korumak
Şişliği azaltmak, ağrıyı minimize etmek
Patella mobilitesini restore etmek
Tam uzanımı sağlamak, fleksiyonu kademeli olarak iyileştirmek
Artrojenik kas inhibisyonunu en aza indirmek, quadriceps kontrolünü yeniden sağlamak, aktif uzanımı geri kazanmak
Hasta eğitimi
Önerilen Müdahaleler:
Şişlik Yönetimi: Buz, kompresyon, elevasyon (doktorunuza danışın)
Range of Motion (ROM)/Mobilite: Patellar mobilizasyonlar, diz fleksiyon-ekstansiyon egzersizleri, düşük yoğunlukta esneme
Güçlendirme: Baldır kaldırma, quadriceps setleri, NMES (sinir kas stimülasyonu), düz bacak kaldırma
Yük Taşıma: Başlangıçta braketli, koltuk değneği ile yürüyüş (doktor önerisiyle), yavaşça braket açılabilir.
Faz II: Orta Post-Op (Ameliyat Sonrası 3-5 Hafta)
Rehabilitasyon Hedefleri:
Grefi korumaya devam etmek
Tam uzanımı sürdürmek, tam fleksiyonu geri kazandırmak
Yürüyüş düzenini normale döndürmek
Ek Müdahaleler:
Range of Motion (ROM)/Mobilite: Sabit bisiklet, kas gruplarını nazikçe esnetmek
Güçlendirme: Hamstring curls, step-ups, mini squats
Denge/Propriyosepsiyon: Tek bacak dengesi egzersizleri, lateral step-overs
Faz III: Geç Post-Op (Ameliyat Sonrası 6-8 Hafta)
Rehabilitasyon Hedefleri:
Grefi korumaya devam etmek
Tam ROM’yu sürdürmek
Güçlendirmeyi güvenli şekilde ilerletmek
Hareket kalıplarını doğru hale getirmek
Ek Müdahaleler:
Kardiyo: Elliptik, merdiven tırmanıcı, yüzme, havuzda koşu
Güçlendirme: Leg press makinesi, hamstring curl makinesi, hip abductor ve adductor makineleri
Denge/Propriyosepsiyon: Tek bacak denge egzersizleri, dinamik dengesel hareketler
Faz IV: Geçiş Dönemi (Ameliyat Sonrası 9-12 Hafta)
Rehabilitasyon Hedefleri:
Tam ROM’yu korumak
Güçlendirmeyi güvenli şekilde ilerletmek
Doğru hareket kalıplarını teşvik etmek
Ek Müdahaleler:
Sportif Spesifik Eğitim: Alt-orta düzeyde spor eğitimine başlamak
Plyometrik ve Agility Programı: Plyometrik ve çeviklik eğitimine başlamak
Faz V: Spora Erken Dönüş (Ameliyat Sonrası 3-5 Ay)
Rehabilitasyon Hedefleri:
Güçlendirmeyi güvenli şekilde ilerletmek
Sportif spesifik eğitim programını başlatmak
Doğru hareket kalıplarını teşvik etmek
Ek Müdahaleler:
Koşu Programı: Koşu programına başlamak
Plyometrik ve Agility Programı: Agility ve plyometrik egzersizler
Faz VI: Spora Tam Dönüş (Ameliyat Sonrası 6+ Ay)
Rehabilitasyon Hedefleri:
Güçlendirme ve proprioseptif egzersizlere devam etmek
Spor spesifik drill’lerle simetrik performans
Spora tam dönüş
Ek Müdahaleler:
Multi-düzlemli plyometrik ve çeviklik programı
Tam ve keskin dönüşler, pivot hareketleri
Tam saha çalışmaları
Comments